شناخت ضعف های ایران در حوزه صادرات غیرنفتی و موانع توسعه بازارهای هدف یکی از اولویت های بهبود شرایط اقتصادی کشور بعد از تحریم ها به شمار می آید. وضعیت صادرات ایران در بازارهای جهانی از دیرباز تاکنون عموماً بر محور نفت و مشتقات نفتی قرار داشته و لذا وابستگی درآمدهای دولت به نفت آفت اصلی صادرات غیرنفتی ما بوده است.

فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی ایران در این باره به اگزیم نیوز گفت: برای افزایش صادرات که طبعاً به نفع اقتصاد ما است باید در درجه اول بازارهای هدف را شناسایی کنیم. مسلماً بازارهایی که از نظر قیمت و کیفیت پذیرای محصولات ما باشند قابل سرمایه گذاری خواهند بود. هرچقدر تعداد بازارها مشخص تر و رو به افزایش باشد، صادرات رشد بیشتری خواهد داشت و درجه ثبات ما در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت.

اولویت بازارهای نزدیک

وی افزود: یکی از موارد موثر در قیمت تمام شده محصولات ما بسترهای حمل و نقل است. لذا هرچقدر بازارها نزدیک تر انتخاب شوند یا تا حد امکان حمل و نقل از مسیر دریایی انجام شود، هزینه صادرات ما پایین تر خواهد بود.

رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی ایران همچنین گفت: برای سنجش تمام ابعاد یک بازار جدید و ارزیابی سودآوری آن نیاز به مطالعات بازاری دقیق و با تخصص بالاست. به عنوان مثال اگر بازارهایی مانند کشورهای آ سه آن یا بازارهای آفریقا به عنوان پتانسیل های صادراتی ما مطرح می شوند باید به طور دقیق مورد امکان سنجی و مطالعه قرار بگیرند.

لزوم تغییر رویکرد «واردات چی» به صادرات محور

مستوفی افزود: یک نگاه کلی به تاریخچه اقتصاد ایران نشان می دهد که ما هیچگاه صادرات محور نبوده ایم؛ ما بیشتر واردات چی بودیم تا صادرات چی و این به ضرر اقتصاد کشور است.

وی در این باره گفت: باید رویکرد ها را تغییر دهیم. پول نفت نگذاشته ما رها شویم. حالا که در چند بازه قیمت نفت پایین آمده به فکر ارتقای صادرات افتاده ایم. ما باید درآمد فروش نفت را مثل نروژ در صندوقی برای روزهای مبادا نگه داریم. برای این منظور لازم است صادرات غیرنفتی ما افزایش یابد.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران افزود: موضوع مهم در رابطه با جذب بازارهای صادراتی رقابتی بودن کالا است. ما همواره به علت قیمت تمام شده بالا، کیفیت پایین و فقدان فرهنگ و مدیریت صحیح صادراتی در جذب و حفظ بازارهای جهان ضعف داشتیم.

مستوفی به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: صادرات پتروشیمی ما با سوبسید انجام می شود وگرنه اجناس صادراتی ما به آن صورت ارزش افزوده بالایی ندارند. همچنین فولاد را در بازار جهانی از قیمت داخلی ارزان تر می فروشیم.

وی تشریح کرد: آنچه موردنیاز اصلی ماست فرهنگ سازی خوب صادراتی است، بعد از آن رقابتی کردن قیمت ها دارای اهمیت است. مدیریت ضعیف در فرایند صادرات هم عامل مهم دیگری است که مانع رشد و توسعه صادرات غیرنفتی شده است.

مستوفی افزود: سوای این مسائل نرخ سود بانکی است؛ نرخ بالای 20 درصد در مقایسه با اکثر کشورهای دنیا که سودهای بانکی تا 5 درصد دارند یک ضعف بزرگ محسوب می شود.

رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی ایران در پایان با تاکید بر عدم مدیریت تخصصی و مناسب در فرایند صادراتی گفت: فراهم آوردن بسترهای زیرساختی مانند فرهنگ صادراتی و مدیریت صحیح زمان بر است و توسعه صادرات غیرنفتی ایران به معنای واقعی نیازمند کارهای بزرگ و اقدامات جدی است.

به گزارش اگزیم نیوز، هزینه بالای فرایند صادرات، فرهنگ قوی صادراتی و مدیریت تخصصی در این بخش از نیازهای اصلی ارتقای صادرات غیرنفتی ما به شمار می آیند. علاوه بر این، تاریخچه غلط تکیه بر درآمد نفتی مانع بزرگی در مسیر رشد صادرات غیرنفتی است که لازم است با تغییر رویکرد و تطبیق فرایند صادرات ایران با استانداردهای جهانی نسبت به بهبود آن اقدام کرد.

گفتنی است، صادرات غیر نفتی به خصوص کالاهای با ارزش افزوده بالا، وضعیت اشتغال در جامعه جوان ایران را بهبود ‌بخشیده و سبب کسب درآمدهای ارزی برای تامین نیازهای وارداتی در کشور می‌شود و همچنین ضریب تاثیرپذیری کشور از تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی که بواسطه تکیه بر اقتصاد نفتی بوجود می‌آید را کاهش می‌دهد. به ویژه اینکه در تحولات نوین اقتصاد جهانی که به سمت حذف کلیه موانع غیرتعرفه‌ای و کاهش تعرفه‌ها حرکت می‌کند، به منظور افزایش سهم کشور در اقتصاد جهانی و دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، جهش صادراتی امری الزامی بوده و عزم جدی را می‌طلبد.